Σήμερα η μέθοδος του, η καλοτυπία, ανήκει στις εναλλακτικές τεχνικές τυπώματος καθώς μπορεί να γίνει χωρίς σκοτεινό θάλαμο, έξω στον ήλιο. Οι φωτογράφοι χρησιμοποιούν την τεχνική αυτή και άλλες ανάλογες για να δημιουργήσουν ένα πιο «ζωγραφικό» και μοναδικό αποτέλεσμα. Η αναζήτηση τέτοιων τεχνικών επαναφέρουν την αίσθηση της μοναδικότητας, του χειροποίητου και ως ένα βαθμό του «μυστηρίου» που η φωτογραφία την εποχής της ψηφιακής τεχνολογίας έχει ως ένα βαθμό χάσει. Στο εργαστήρι θα δοθεί συνοπτικά η ιστορία της τεχνικής, οδηγίες για την καλοτυπία και ύστερα οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν τα δικά τους φωτογραφικά χαρτιά και να τυπώσουν δικές τους φωτογραφίες με τη μέθοδο
Υπεύθυνη εργαστηρίου: Ελένη Τραγέα, Ιστορικός Τέχνης και θεωρητικός της Φωτογραφίας και του Κινηματογράφου.
2.6.2019, 12:00
Κόστος: 15 ευρώ
Θέατρο Παλαιών Σφαγείων Ιωαννίνων (Πολιτιστικός Χώρος Δ. Χατζής)
Οδηγίες προετοιμασίας για το σεμινάριο της Καλοτυπίας
1. Επιλογή της εικόνας που θέλετε να τυπώσετε.
Α) Οι τεχνικές εναλλακτικού τυπώματος παράγουν συνήθως ένα πιο «ζωγραφικό» λιγότερο ευκρινές αποτέλεσμα. Για το λόγο αυτό εάν επιθυμείτε να μπορεί ο θεατής να διακρίνει με μεγαλύτερη σαφήνεια την εικόνα σας επιλέξτε μια εικόνα που είναι σαφής, ευκρινής με έντονες καθαρές γραμμές και σχήματα. Μην διαλέξετε αφηρημένα γενικά τοπία (παράδειγμα ουρανό και θάλασσα) αλλά κάτι πιο δομημένο (για παράδειγμα μια φωτογραφία street).
Β) Ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την επιλογή σας είναι το κοντράστ της εικόνας. Καθώς οι τεχνικές αυτές χρειάζονται σχετικά υψηλό κοντράστ για να έχει μεγαλύτερη σαφήνεια το τύπωμα επιλέξτε μια εικόνα που από το λήψη της – πριν από κάποια επεξεργασία – έχει καλό κοντράστ.
Γ) Επίσης ένα ακόμα στοιχείο που μπορείτε να εκμεταλλευτείτε είναι να δημιουργήσετε μια εικόνα που είναι πιο καλοδουλεμένη στο κέντρο της, ενώ στα περιθώρια της «χάνεται» σε πινελιές. Σε αυτή την περίπτωση η εικόνα που θα επιλέξετε πρέπει να έχει σε ένα σημείο το βασικό της ενδιαφέρον και τα περιθώρια της να παρουσιάζουν ένα φόντο το οποίο ένα δεν καταγραφεί σωστά στο τύπωμα να μην επηρεάζει την κατανόηση της εικόνας. Για παράδειγμα ένα πορτρέτο ή ένα γυμνό μπορεί να λειτουργήσει με αυτόν το τρόπο.
Αφού λοιπόν λάβετε υπόψη σας τα παραπάνω επιλέξτε 2 εικόνες για δημιουργήσετε αρνητικά και να τυπώσετε.
2. Δημιουργία του μεγάλου «αρνητικού»
Η καλοτυπία όπως και οι περισσότερες πρώτες (σήμερα εναλλακτικές) τεχνικές τυπώματος της φωτογραφίας πραγματοποιούνται εξ’ επαφής (contact) και κατά συνέπεια υπάρχει ανάγκη για μεγάλο αρνητικό. Ο στόχος λοιπόν είναι να «δημιουργήσουμε» ένα μεγάλο αρνητικό. Εάν φυσικά κάποιος τραβάει μεγάλου φορμά πλάκες σε μέγεθος ως Α4 (21 x 29.7), μπορεί να παραλείψει αυτό το στάδιο και να έρθει απευθείας με το αρνητικό του. Εάν κάποιος έχει ως αφετηρία ένα φιλμ θα πρέπει πρώτα να σκανάρει τα καρέ της επιλογής του γιατί χρειαζόμαστε ψηφιακό αρχείο.
Α) Επεξεργασία εικόνας: Για να δημιουργήσουμε το κατάλληλο αρνητικό πρέπει να επεξεργαστούμε στον υπολογιστή την εικόνα που έχουμε επιλέξει. Το αρνητικό μας πρέπει να είναι ασπρόμαυρο. Εάν συνεπώς ξεκινάμε από ένα έγχρωμο καρέ πρέπει να του αφαιρέσουμε την πληροφορία του χρώματος (Photosphop: Image>mode> grayscale). Πρέπει επίσης να βεβαιωθούμε ότι η εικόνα μας έχει το κατάλληλο μέγεθος (Α4)σε μια ανάλυση που μπορεί να τυπωθεί καλά (Photosphop: Image>image size> A4 300dpi). Επιλέγω εδώ μια αυτοματοποιημένη λύση που δίνει το photoshop, αλλά εσείς μπορείτε ν επιλέξετε να το κάνετε μόνοι σας με μεγαλύτερη ακόμα ανάλυση (600dpi), αλλά προσπαθήστε να μην πέσετε κάτω από τα 300 για μεγαλύτερη ασφάλεια στην ποιότητα του αρνητικού που τελικά θα δημιουργηθεί. Το αρνητικό για να λειτουργήσει καλά σε όλες σχεδόν τις τεχνικές αυτού του τύπου χρειάζεται υψηλό κοντράστ, οπότε θα πρέπει να αυξήσουμε το κοντράστ (Photosphop: Image>Brightness/contrast). Αυξάνουμε λοιπόν το κοντραστ της εικόνας πέρα από αυτό που μας φαίνεται φυσιολογικό αλλά χωρίς η εικόνα να καταλήξει σαν μια κακή φωτοτυπία που έχει μόνο λευκά και μαύρα και κανένα ενδιάμεσο τόνο, γιατί διαφορετικά όλες οι λεπτομέρειες της εικόνας θα χαθούν. Τέλος η εικόνα πρέπει να είναι αρνητικό, ώστε να τυπωθεί θετικά (Photosphop: Image>adjustments>invert). Μην ξεχάσετε αυτό το βήμα πολύ σημαντικό. Εν τέλει σώζουμε τις εικόνες μας σε καλή ποιότητα σε αρχείο jpeg με όλες τις αλλαγές που έχουμε κάνει.
Β) Τύπωμα αρνητικού. Πηγαίνετε σε κάποιο καλό βιβλιοχαρτοπωλείο με καλό εκτυπωτή και ζητάτε να σας τυπώσουν τις εικόνες σε καλή ποιότητα σε διάφανη ζελατίνα. Η διάφανη ζελατίνα δεν είναι κάτι πολύ σπάνιο, συχνά τη χρησιμοποιούν ως εξώφυλλο στο δέσιμο εργασιών και σημειώσεων. Να είναι πλήρως διαφανής να μην έχει κάποια υφή (να μην είναι σαγρέ) και να έχει κάποιο πάχος ώστε να μην τσαλακώνεται. Ελέγξτε ότι τύπωμα που σας έκαναν είναι καλό με πυκνό μελάνι χωρίς τρεξίματα ή κενά και γραμμές. Τοποθετήστε μια λευκή εικόνα πίσω από τη ζελατίνα για να την ελέγξετε. Είναι η εικόνα σας καθαρή και ευδιάκριτη; Εάν ναι όλα καλά. Το κόστος ποικίλλει ανάλογα με το μαγαζί αλλά περίπου 1 με 1.5 ευρώ ανά τύπωμα.
Είστε τώρα έτοιμοι, φέρτε απλά μαζί τα νέα σας αρνητικά στο σεμινάριο και τα υπόλοιπα θα τα κάνουμε μαζί.
Ελένη Τραγέα
Διαβάστε ακόμα στα Hot Topics
Περισσότερες πληροφορίες στο: https://www.facebook.com/events
